Houtcompost bevat veel ... potentieel

Compost als veenvervanging is een heel duurzame toepassing. Dat je er veel CO2 mee kan besparen, blijkt ook uit onze CO2-tool. Al vele jaren verkopen IOK Afvalbeheer, IMOG en Igean Vlaco-potgrond waarbij het veengehalte met 50% gereduceerd is door het gebruik van groencompost en schorscompost. Door compost op maat (zoals houtcompost) te produceren, kan Vlaco nog een stap verder in gaan. Houtcompost ontstaat door de compostering van voornamelijk houtige fracties uit het groenafval. Deze compost heeft een zeer laag zoutgehalte en pH, wat positief is bij gebruik in potgrondmengsels. Maar uiteraard mag er niet ingeboet worden op kwaliteit. Daarom legde Vlaco in 2021 i.s.m. PCS een potproef aan waarbij verschillende potgrondmengsels werden uitgetest. Daarnaast bekeken we in samenwerking met ILVO ook de stikstofmineralisatie in de potgrond en hoe de compost kan bijdragen aan meer microbieel leven in potgrond.

Houtcompost heeft potentieel om veen verder te vervangen!

Momenteel bevat de Vlaco-potgrond nog 50% veen. Door houtcompost in plaats van  groencompost te gebruiken, kunnen we nog meer veen vervangen. In een potproef bij PCS deden we een test met verschillende mengsels (zie Tabel 1). Het effect op Petunia en Salvia is nagegaan.

PCS bepaalde 7 voor de plantgezondheid:

  • Visuele plantgezondheid in week 4
  • Visuele plantgezondheid in week 12
  • Nitrogen Balanced Index1 in week 4
  • Nitrogen Balanced Index in week 12
  • Hoeveelheid bloemen in week 12
  • Versgewicht van de planten in week 12
  • Hoeveelheid wortels in week 12

Alle potten kregen een score van 1 tot 5. Een voorbeeld van het verschil tussen de planten is te zien in Figuur 1. Deze scores voor deze zeven indicatoren opgeteld vormen een globale score per mengsel die weergegeven is in Tabel 2. De mengsels met 30% turf (40% houtcompost en 30% schorscompost) en bloedmeel scoren het best. Vlaco zal hier nog verder mee aan de slag om binnenkort nog duurzamere potgrond aan te bieden. We zullen onder andere nog het effect van bemesting op de bewaring van de zakken bekijken.

Tabel 1: Samenstelling van de geteste mengsels

Tabel 1: Samenstelling van de geteste mengsels

* = de Vlaco-potgrond bestaat uit groencompost

Figuur 1: Bepaling van de visuele score voor de verschillende mengsels op week 4
Figuur 1: Bepaling van de visuele score voor de verschillende mengsels op week 4 en 12

 

Tabel 2: Globale score voor de verschillende mengsels van de potproef bij Petunia en Salvia

Tabel 2: Globale score voor de verschillende mengsels van de potproef bij Petunia en Salvia

Gft-compost kan ook onderdeel vormen van een kwalitatieve duurzame potgrond

Gft-compost heeft een hogere EC, waardoor het aandeel compost dat gebruikt kan worden in potgrond niet zo groot is. Het bevat dan weer wel meer nutriënten dan groencompost. De twee potproeven die we aanlegden met gft-compost (2018 en 2021) geven mooie resultaten. De resultaten van 2021 zijn terug te vinden in tabel 2.

In 2020 is het wettelijk mogelijk gemaakt om gft-compost in potgrond te gebruiken. Sindsdien staat op de nieuwe ontheffingen (afgeleverd door het FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu) de vermelding: ‘Dit product mag gebruikt worden bij de productie van gemengde organische bodemverbeterende middelen en teeltsubstraten’.

In samenwerking met Ecowerf beoogt Vlaco in 2022 nog Vlaco-potgrond op basis van gft-compost op de markt te brengen. Hou dus zeker de website en social media in de gaten.

Bemesting potgrond op punt stellen

De houtcomposten hebben zeer positieve eigenschappen voor gebruik in potgrond; een lage pH en lage anorganische koolstofinhoud. De stikstofvrijstelling (na 50 en 100 dagen) blijkt lager in vergelijking met ‘klassieke’ groencompost. De toepassing van een bijkomende, organische stikstofbron lijkt alvast aangeraden. We experimenteerden met bloedmeel en chitine. Bloedmeel heeft potentieel, maar het tijdstip van bijmengen moet nog geoptimaliseerd worden. Er wordt nog bekeken of het nuttig is om bloedmeel tijdens de narijping bij te mengen. Hiermee zal nagegaan worden of de toediening van een organische meststof tijdens de compostering ervoor zorgt dat de toegevoegde nutriënten in het eindproduct gemakkelijker beschikbaar komen.

Chitine gaf geen goede resultaten, omwille van vermoedelijk een fytotoxische reactie.

Vooruitblik 2022

Het Actieplan voedselverlies en biomassa-(rest)stromen 2021 – 2025 zet ook in op duurzame substraten (Actie 2.3.3. Teeltsubstraten voor de hobby en professionele sector verduurzamen) door onder andere meer gebruik van alternatieve grondstoffen uit lokale reststromen. Deze actie wordt uitgevoerd binnen het Cmartlife project (actie C12.2). Vlaco kijkt alvast uit om samen met de partners mooie resultaten te bekomen.

Verder wil Vlaco de combinatie van houtcompost én gft-compost ter vervanging van veen bekijken. Door beide composttypes te gebruiken, worden de voordelen gecombineerd en verkleinen de minpunten van beide composten. Het lage zoutgehalte in houtcompost zorgt voor een hoger potentieel tot veenvervanging, het hoge gehalte aan nutriënten in gft-compost compenseert het lagere nutriëntengehalte in houtcompost. The best of both worlds!

 

1 De Nitrogen Balanced Index is een maat voor gezondheid van een plant die gelinkt is aan de stikstofinhoud in de plant. Daalt de hoeveelheid plantbeschikbare stikstof, dan zal de plant meer koolstof-gebaseerde metabolieten aanmaken, namelijk flavonolen. Indien er voldoende stikstof ter beschikking is, zal de plant meer stikstofgebaseerde metabolieten aanmaken, nl. chlorofyl.

Op basis van chlorofylmetingen (zichtbaar aan de kleur van de bladeren), kan men dus een inschatting maken of de plant zich in stikstofnood bevindt, wat een indicatie voor stress geeft. Hoe hoger de index, hoe meer chlorofyl, hoe meer stikstof de plant ter beschikking heeft, hoe gezonder de plant.